Το πρόγραμμα Εράσμους ξεκίνησε πριν από 27 χρόνια με 38 ανθρώπους να συμμετέχουν. Έφτασε τους 50.000, αριθμός που αυξάνεται καθώς η χρονική συγκυρία «αιμοδοτεί» τη φυγή νέων στο εξωτερικό, ενώ το ίδιο το πρόγραμμα παραλίγο να σταματήσει και να μην εγκριθεί στη νέα του φάση.
Ωστόσο, όλα πήγαν κατ’ ευχήν και τώρα, το ΙΚΥ ξεκινάει ενημέρωση και σε συνεργασία με την ιδιαίτερα δραστήρια διεύθυνση Δημοσίων και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων διοργανώνει διπλή εκδήλωση ενημέρωσης στις 10 και 11 Νοεμβρίου. Λίγο πριν, η πρόεδρός του Έφη Μπάσδρα, μιλάει στον «Η.Α.» για το πρόγραμμα.
Είναι αυξημένη η «φυγή» νέων στο εξωτερικό και πώς συνδέεται με την οικονομική συγκυρία;
Από παλιά αναζητούσαν την τύχη τους στα πανεπιστήμια του εξωτερικού οι έλληνες φοιτητές. Τώρα βέβαια έχει μεγιστοποιηθεί λόγω των αναγκών. Περισσότερο για να πάρουν τεχνογνωσία, να εμπλουτίσουν τις γνώσεις, να εργαστούνε σε μεγάλα εργαστήρια και βιβλιοθήκες. Το φαινόμενο brain drain έχει καλά και κακά. Τα κακά είναι ότι φεύγει δυναμικό που μπορούσε να είναι εδώ και να λειτουργήσει επ’ ωφελεία της χώρας, των πανεπιστημίων κ.λπ. Το καλό είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι θα γυρίσουν κάποια στιγμή και θα στελεχώσουν τις επιχειρήσεις, το πανεπιστήμιο, το δημόσιο… Αυτοί θα είναι ένα καινούργιο μπολιασμα που θα συμβάλλει θετικά.
Ποια είναι η κίνηση «μέσα» και «έξω» μέσω του Εράσμους;
Το Εράσμους+ ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο περίπου. Είναι η συνέχεια των προγραμμάτων που ξεκίνησαν από 1987, ενώ το τελευταίο πρόγραμμα ήταν το επταετές για τη δια βίου μάθηση. Ήταν πάρα πολύ πετυχημένο. 30.000 φοιτητές ήρθαν στην Ελλάδα και 50.000 έφυγαν στις χώρες της ΕΕ. Κάντε μια σύγκριση με τα 36 ή 38 άτομα, δεν θυμάμαι ακριβώς τον αριθμό, που πήραν μέρος στο πρόγραμμα το ’87. Πρέπει να πω ότι στην Ελλάδα υπάρχει ο φραγμός της γλώσσας, αλλά παραμένει ελκυστική η χώρα μας. Κάποια επιστημονικά αντικείμενα ειδικά, στα ελληνικά πανεπιστήμια, έχουν μεγάλη φήμη και έτσι έρχεται κόσμος παρά τη δυσκολία της γλώσσας που δεν την έχουν τα ξένα πανεπιστήμια.
Το πρόγραμμα «κινδύνεψε» πάντως να μην εγκριθεί και να εγκαταλειφθεί, στο νέο προϋπολογισμό της Ε.Ε.
Το Εράσμους είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα και έχει τεράστιο προϋπολογισμό, 15 δις ευρώ. Σας λέω χαρακτηριστικά ότι είναι υπερδιπλάσιος από τον προϋπολογισμό του προηγούμενου προγράμματος. Υπάρχουν φυσικά διαφορετικές ανάγκες πλέον στην Ευρώπη των 25. Παρότι το πρόγραμμα τελικά πήρε έγκριση, υπάρχουν κομμάτια του όπως τα φοιτητικά δάνεια, τα μεταπτυχιακά που είναι ακόμα υπό συζήτηση και δεν έχουν εφαρμοστεί. Παρόλα αυτά, υπάρχει μεγάλη διάθεση από όλες τις χώρες. Το Εράσμους, ξέρετε, είναι η βάση της ενοποιημένης Ευρώπης θα μπορούσαμε να πούμε. Υπάρχει και μια πρόσφατη έρευνα (σ.σ. η μελέτη αντικτύπου που δημοσίευσε στα τέλη Σεπτεμβρίου η Κομισιόν) που δείχνει ότι η ανεργία είναι μικρότερη για φοιτητές που έχουν συμμετάσχει στο Εράσμους.
Αντιμετωπίζετε προβλήματα και τι είδους είναι αυτά;
Για να… ευλογήσω τα γένια μας, θα σας πω ότι τα προβλήματα που έχουμε είναι περιστασιακά, λίγα και έχουν να κάνουν με διαδικαστικά θέματα, νομικές δυσκολίες. Η απορρόφηση από το ΙΚΥ που είναι η εθνική μονάδα εφαρμογής του Εράσμους ήταν 97% και το 3% «έμεινε» για λόγους διαδικαστικούς και πάλι. Τώρα, στο καινούργιο πρόγραμμα ξεκινάμε ένα μαραθώνιο ενημέρωσης που θα μας φέρει και στα Γιάννενα. Πρέπει να πω για την πόλη, ότι έχετε το σχολείο ελληνικής γλώσσας (σ.σ. ΚΕΔΕΓΠΟ) με το οποίο είμαστε σε αγαστή συνεργασία εδώ και 8 χρόνια. Είναι πραγματικά συγκινητικό αυτό που γίνεται εκεί.
Από ποιες επιστήμες και αντικείμενα προέρχονται κυρίως οι άνθρωποι που φεύγουν στο εξωτερικό με Εράσμους;
Μπορώ να πω ότι το φάσμα είναι τελείως απλωμένο και αφορά όλες τις σχολές, όλα τα αντικείμενα. Παρέχεται η δυνατότητα για 12 μήνες σε κάθε σπουδή, οπότε πλέον οι φοιτητές επιλέγουν το πρόγραμμα για να ερευνήσουν τις πιθανότητες για το επόμενο βήμα τους, εκεί που πηγαίνουν. Για κάποιο μεταπτυχιακό ή ακόμα και για εργασία. Είναι πολύ ανοιγμένη η «βεντάλια» πάντως.