Η φιλία είναι ένα δώρο που χαρίζεται απλόχερα και εξ’ορισμού προϋποθέτει αμοιβαία κατανόηση, αγάπη, εμπιστοσύνη και ειλικρίνεια. Οι πραγματικοί φίλοι είναι αυτοί που μας παρακινούν να εξελισσόμαστε, μας κάνουν να αναθεωρούμε τις απόψεις μας, τους ευγνωμονούμε γι αυτό, και ανυπομονούμε να τους το ανταποδώσουμε. Ανιδιοτελώς. Οι πραγματικοί φίλοι, δεν είναι τέλειοι, έχουν κι αυτοί ελαττώματα τα οποία αναγνωρίζουμε αλλά αγαπάμε. Από την πλευρά τους, αγαπάνε κι αυτοί τα δικά μας.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιοι φίλοι, παλιοί ή καινούριοι, οι οποίοι επαναλαμβάνουν συμπεριφορές που υποδηλώνουν πως δεν μπορούν να υποστηρίξουν έμπρακτα τον ορισμό της φιλίας. Αν αυτό γίνεται συχνά, τότε καλύτερα να μην περιμένεις πολλά από αυτούς ή αν χρειαστεί, να μην τους έχεις στη ζωή σου. Οι φίλοι αυτοί:
Νομίζουν ότι ξέρουν τα πάντα
Σου εξιστορούν μια κατάσταση περιμένοντας να τους ακούσεις προσεκτικά και να τους πεις τη γνώμη σου, όμως πάντα ξέρουν την απάντηση. Και θεωρούν πως η δική τους απάντηση είναι σαφώς καλύτερη από τη δική σου. Καμιά φορά, μετατρέπουν την απάντησή σου σε δική τους. Στην ουσία, νομίζουν ότι δε χρειάζονται κανέναν και γι’ αυτό το λόγο δε χρειάζονται και φίλους, ακόμα κι αν αυτό δεν μπορούν να το παραδεχτούν ούτε στον ίδιο τους τον εαυτό. Δεν τους ικανοποιεί τίποτα από ότι τους δίνεις γιατί απλώς δεν μπορούν να το πάρουν. Όταν πια συνειδητοποιήσεις πως δεν μπορείς να κάνεις τίποτα που να τους είναι αρκετό, αρχίζουν να σε κουράζουν. Η φιλία αυτή τελικά γίνεται πολύ κουραστική.
Δε ζητάνε συγγνώμη
Δεν εννοώ τη λέξη αυτή κάθε αυτή, αλλά τις πράξεις που μπορεί να υποδηλώνουν κάποιου είδους μετάνοια. Σπάνια θα απολογηθούν για κάποιο ενδεχόμενο λάθος και θα προσπαθήσουν να αποδείξουν πως κακώς σε πείραξε κάτι σε αυτούς. Πολλές φορές, θα σου ζητήσουν να απολογηθείς κιόλας που τόλμησες να τους πεις ότι δεν έκαναν κάτι καλά στη φιλία σας. Μπορεί να παρατηρήσεις πως η συμπεριφορά τους αυτή δεν είναι μόνο προς εσένα, αλλά προς όλους όσοι τους περιβάλλουν. Ξεχνάνε ότι οι άνθρωποι δεν είναι αλάνθαστοι, όμως μπορεί να μην το ήξεραν ποτέ. Όταν πια αυτό θα γίνει αρκετές φορές, θα σταματήσεις να συζητάς κάτι που έγινε μεταξύ σας και προκάλεσε τη δυσαρέσκειά σου, γιατί ξέρεις πως θα καταλήξει. Με αυτόν τον τρόπο, σταματάει να υπάρχει ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη, και η φιλία αυτή, αργά ή γρήγορα ξεθωριάζει.
Δεν έχουν χρόνο
Για τη διατήρηση και εξέλιξη οποιασδήποτε σχέσης, είναι απαραίτητο να αφιερωθεί ποιοτικός χρόνος. Όλοι έχουμε πολλές υποχρεώσεις που πρέπει να διεκπεραιωθούν ως το τέλος της ημέρας, όμως αν θέλουμε, μπορούμε να βρούμε έστω και μισή ώρα για να δούμε κάποιον που αγαπάμε. Υπάρχουν περίοδοι που μπορεί αυτό να γίνεται συχνότερα και άλλες που μπορεί να είναι τρομερά δύσκολο να βρεθεί ακόμα και ο ελάχιστος αυτός χρόνος. Όμως μετά από 2 μήνες, τι να πρωτοπεις; Αν εσύ είσαι πιο τυπικός, δεν είναι κακό να το συζητήσεις και έπειτα να δεις τι θα κάνεις. Αν οι προτεραιότητες του φίλου σου είναι τελείως διαφορετικές από τις δικές σου, η φιλία αυτή θα πάψει να είναι αμοιβαία.
Χρησιμοποιούν διακόπτη φιλίας “on-off”
Σε θυμούνται μόνο όταν δεν είναι σε σχέση, εξαφανίζονται όταν περνάνε καλά με άλλους, κλείνονται στο καβούκι τους όταν δεν έχουν όρεξη και επιστρέφουν σαν να μη συνέβη ποτέ τίποτα. Μετά θα εξαφανιστούν πάλι κ.ο.κ. Προφανώς και δε γίνεται να ρυθμίσεις τη συχνότητα της επικοινωνίας σου συμβιβαζόμενος με το διακόπτη που μόνο ο άλλος ανοιγοκλείνει, οπότε οι φίλοι αυτοί σταματούν να σε ενδιαφέρουν.
Έχουν πάντα περισσότερα προβλήματα από τα δικά σου
Η αλήθεια είναι πως όντως πάντα είχαν περισσότερα προβλήματα από εσένα. Με αυτούς τους φίλους δεν είχες ποτέ κοινά βιώματα. Έτσι, έχουν πάντα στο μυαλό τους πως είσαι εκεί γι’ αυτούς, ικανός να τους σταθείς. Η αντιμετώπιση που έχεις είναι σαν να μην πρέπει να σε απασχολούν και τόσο πολύ τα προβλήματά σου γιατί υπάρχουν πολύ χειρότερα (όπως τα δικά τους για παράδειγμα) και όταν έχεις πραγματικά ένα πρόβλημα που θες να μοιραστείς μαζί τους, συνήθως πέφτεις σε τοίχο. Σου μιλάνε για κάτι χειρότερο που έχει συμβεί σε αυτούς, προσπαθώντας στην ουσία να αποφύγουν τη συζήτηση για το δικό σου πρόβλημα. Είναι οι φίλοι οι κατατρεγμένοι από τη δυστυχία της ζωής, οι οποίοι ψάχνουν στηρίγματα που θα τους βοηθήσουν να ξεπεράσουν τις αδυναμίες και τις άσχημες αναμνήσεις που έχουν για δικούς τους, προσωπικούς λόγους. Οι φίλοι αυτοί καλύτερα να μείνουν μακριά από εσένα.
Σε ζηλεύουν
Επειδή ακριβώς κανένας δεν είναι τέλειος, κατά καιρούς επιθυμούμε να αποκτήσουμε χαρακτηριστικά που δεν έχουμε. Όταν αγαπάμε κάποιον όμως, δεν είναι φυσιολογικό να τον ζηλεύουμε με την κακή έννοια της λέξης. Ο θαυμασμός είναι η σωστή λέξη για τον φίλο που αγαπάς. Τον θαυμάζεις επειδή έχει στοιχεία που δεν έχεις, επειδή είναι πιο όμορφος από εσένα, επειδή καταφέρνει να κάνει πιο δημιουργικά πράγματα. Τον θαυμάζεις όμως, τον επικροτείς γι αυτά, του τα λες, δεν τον ζηλεύεις. Είναι φίλος σου, πως γίνεται να ζηλέψεις το φίλο σου; Αν βρήκες μια καλή δουλειά, ή ερωτεύτηκες, ή αποφάσισες να κάνεις επιτέλους κάτι που σε πάει μπροστά και εισέπραξες δυσάρεστα συναισθήματα από τους φίλους σου, τότε μάλλον οι φίλοι αυτοί θα σαμποτάρουν τις κινήσεις σου και δε νομίζω πως χρειάζεσαι σαμποτέρ.
Σου λένε πως έχεις αλλάξει όταν δεν τους συμφέρει η αλλαγή αυτή
Η φιλία οφείλει να σε εξελίσσει σαν άνθρωπο. Οι προσδοκίες μας από τη ζωή την ίδια το κάνουν αυτό ούτως ή άλλως. Εννοείται πως αλλάζεις και εννοείται πως έχεις δικαίωμα να αλλάζεις γνώμη για οτιδήποτε θες. Όταν η αλλαγή αυτή δε συμφέρει κάποιους, ενώ εσύ ξέρεις πως είναι για το καλό σου, οι «φίλοι που καλύτερα να μην έχεις» θα σου πουν πως άλλαξες. Στην ουσία δε σε θέλουν αλλαγμένο και δε θα ασχοληθούν πολύ με την αλλαγή αυτή. Είναι πολύ εγωιστικό και χειριστικό κάποιος να σε αποτρέπει σχετικά με κάτι που αποφασίζεις να κάνεις, ενώ θα ήθελες την υποστήριξή του. Οι φίλοι αυτοί έχουν στο μυαλό τους μια άκαμπτη φιλία η οποία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εξασθενεί.
Σε θυμούνται μόνο όταν σε χρειάζονται
Τόσο κοινότυπο. Σε χρειάζονται για να τους δανείσεις κάτι, για να τους πας κάπου, για να έρθεις να τους κάνεις παρέα όταν θα έχουν κάποιο κενό, γιατί θα τους φανείς χρήσιμος στη ζωή τους. Από την άλλη, εννιά στις δέκα φορές δεν είναι διαθέσιμοι για σένα (θα πρέπει όμως να το ζητήσεις για να σιγουρευτείς γι αυτό). Δε θα μακρηγορήσω, οι φίλοι αυτοί δεν είναι φίλοι.
Δε γελάνε, σε κριτικάρουν με κάθε ευκαιρία
Οι πραγματικοί φίλοι γελάνε με τα ελαττώματά σου, σου υπενθυμίζουν τα δυνατά σου σημεία, κατανοούν τις αδυναμίες σου και σου προτείνουν –με τον τρόπο τους- τρόπους για να βελτιωθείς. Περνάτε καλές στιγμές μαζί, διασκεδάζετε, ξέρετε πολλά ο ένας για τον άλλον και παρόλα αυτά συνεχίζετε να συμπαθιέστε! Όταν όλοι φεύγουν, αυτοί έρχονται ακόμα πιο κοντά. Αντίθετα, οι φίλοι που περιμένουν πότε θα κάνεις λάθος για να πάρουν το ρόλο του δικαστή, οι φίλοι που δε σε έχουν δεχτεί όπως είσαι, δε διασκεδάζουν μαζί σου στις καλές και στις άσχημες στιγμές, δεν είναι για να μείνουν.
Κλείνοντας, θα ήθελα να σου πω ότι οι φίλοι που ήδη έχεις αποτελούν δικές σου επιλογές. Ωστόσο, οι άνθρωποι αλλάζουν και πολλές φορές σταματούν να θέλουν τα ίδια πράγματα. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Σε περίπτωση που βλέπεις κάποιες από τις παραπάνω συμπεριφορές να επαναλαμβάνονται και σιγουρευτείς πως δεν είναι κάτι παροδικό, μάλλον η κοσμοθεωρία σου διαφέρει από αυτήν των φίλων που καλύτερα να μην έχεις. Μπορεί να ήταν πάντα έτσι ή μπορεί αυτό να συνέβη τώρα. Μπορείς να το συζητήσεις μαζί τους και ενδεχομένως να αλλάξει κάτι. Μπορείς ακόμα να τους βγάλεις από τη ζωή σου. Αν επιλέξεις το δεύτερο, θα εντυπωσιαστείς όταν νιώσεις πόσο λυτρωτικό ήταν τελικά αυτό. Εξάλλου, αργά ή γρήγορα, σταματούν να υπάρχουν στην καθημερινότητά μας οι άνθρωποι που δεν έπρεπε. Μπορείς ακόμα να κάνεις καινούριους φίλους! Φίλους πραγματικούς, αυτούς που θέλεις να έχεις.
«Φίλος είναι κάποιος που σου δίνει πλήρη ελευθερία να είσαι ο εαυτός σου.»
Υ.Γ.: Προσωπικά, όταν γνωρίζω κάποιον άνθρωπο, δεν σκέφτομαι το ενδεχόμενο να μην τον ξαναδω ποτέ (αν και είναι το πιθανότερο σενάριο). Έτσι, κάθε άνθρωπος που γνωρίζω είναι εν δυνάμει φίλος. Μιλώντας λοιπόν για φίλους, στο δικό μου το μυαλό υπάρχει αφενός η μακροχρόνια – δοκιμασμένη στο χρόνο φιλία, αλλά αφετέρου, υπάρχουν και οι πιο πρόσφατοι φίλοι, αυτούς που συναντάς όταν κάνεις μια δραστηριότητα που σου αρέσει, στη δουλειά, στα μαγαζιά που βγαίνεις, μέσω φίλων. Στη ζωή είναι ωραίο να αφήνεις χώρο για νέους ανθρώπους, στιγμές, εικόνες.